Καθώς το μωρό σας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον σε εσάς και σε ό,τι βρίσκεται γύρω του, θα περιμένετε σιγά σιγά να αρχίσει να «ρολάρει», να κάθεται και να μπουσουλάει. Δείξτε τη χαρά σας καθώς θα μαθαίνει νέες κινήσεις, αλλά να είστε υπομονετικοί και να δείχνετε κατανόηση, γιατί το μωρό σας αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό (δηλ. σύμφωνα με τη διορθωμένη του ηλικία). Επίσης, θυμηθείτε ότι η προσωπικότητα του μωρού σας και η υγεία του μπορούν να επηρεάσουν την πρόοδό του.
Στους πίνακες των επόμενων σελίδων παρουσιάζονται τα συνήθη στάδια ανάπτυξης των πρόωρων βρεφών, σύμφωνα με τη διορθωμένη τους ηλικία. Χρησιμοποιείστε τους ως γενικό οδηγό για να παρακολουθήσετε την πρόοδο του παιδιού σας. Μερικά παιδιά, προσπερνάνε μερικά από αυτά τα στάδια, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει ή και όχι τη μαθησιακή τους ικανότητα αργότερα. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον οικογενειακό σας γιατρό, παιδίατρο ή ειδικό αναπτυξιακής παιδιατρικής εάν παρατηρήσετε τομείς στους οποίους το παιδί σας εμφανίζει καθυστέρηση.
Μην ξεχνάτε!
Για να αποφύγετε το κεφάλι του μωρού να πάρει επίπεδο σχήμα και για να μειώσετε τον κίνδυνο του Συνδρόμου Αιφνίδιου Θανάτου Νεογνού (SIDS), τοποθετείτε πάντοτε το μωρό:
•Με την κοιλιά προς το δάπεδο για να παίξει
•Ανάσκελα για να κοιμηθεί
Αδρή κινητική
Ανασηκώνει το κεφάλι για λίγα δευτερόλεπτα όταν είναι ξαπλωμένο πάνω στο στομάχι
Λεπτή κινητική:
Τα χέρια σχηματίζουν γροθιές, ανοίγοντας και κλείνοντας – φέρνει τα χέρια στο στόμα – κοιτάζει έντονα τα αντικείμενα και τα φώτα
Γνωστική λειτουργία:
Αρχίζει να αντιδρά στα ερεθίσματα (φως, ήχο, άγγιγμα)
Επικοινωνία:
Κλαίει για να κάνει γνωστές τις ανάγκες του – ακούει και ηρεμεί με τη φωνή σας – κοιτάζει στα μάτια
Κοινωνική:
Κοιτάζει στο πρόσωπο – του αρέσει να του μιλούν και να το κρατάνε αγκαλιά
Αδρή κινητική
Αρκετά καλός έλεγχος του κεφαλιού όταν είναι ξαπλωμένο με την κοιλιά ή κάθεται με υποστήριξη – σηκώνει το κεφάλι και τον θώρακα όταν είναι ξαπλωμένο στο στομάχι – χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια και πόδια στο παιχνίδι
Λεπτή κινητική:
Κρατάει την κουδουνίστρα – ακολουθεί αντικείμενα που κινούνται αργά με τα μάτια – φέρνει τα δυο χέρια μαζί στο στήθος
Γνωστική λειτουργία:
Αρχίζει να χρησιμοποιεί τις κινήσεις του σώματος έχοντας έναν σκοπό (χτυπάει τα κρεμαστά παιχνίδια στην κούνια – αναπηδά στο κάθισμά του) – προσπαθεί να επαναλάβει αυτές τις κινήσεις
Επικοινωνία:
Γέλια και γουργουριστοί ήχοι – έχει διαφορετικό κλάμα για διαφορετικές ανάγκες (πείνα, πόνος ή όταν βαριέται)
Κοινωνική:
Χαμογελά με ευκολία
Αδρή κινητική
«Ρολάρει» και αρχίζει να κάθεται καλά χωρίς υποστήριξη – ξεκουράζεται στο ένα χέρι όταν είναι ξαπλωμένο στο πλάι – πιέζει προς τα μπρος με τα χέρια όταν είναι ξαπλωμένο στο στομάχι
Λεπτή κινητική:
Προσπαθεί να φτάσει και αρπάζει πράγματα με τα δύο χέρια – μεταφέρει παιχνίδια από το ένα χέρι στο άλλο
Γνωστική λειτουργία:
Κουνάει την κουδουνίστρα – αρχίζει να αντιγράφει τις κινήσεις σας και να χαμογελάει ή να συνοφρυώνεται – ενδιαφέρεται περισσότερο για το περιβάλλον και για τα αποτελέσματα των πράξεών του
Επικοινωνία:
Κάνει άναρθρους ήχους, γελάει, «γουργουρίζει» – γυρίζει να κοιτάξει όταν ακούει νέους ήχους
Κοινωνική:
Αντιλαμβάνεται τους ξένους – γελάει στην αντανάκλασή του στον καθρέφτη
Προειδοποιητικά σημεία
Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας γιατρό, τον παιδίατρο ή τον ειδικό ανάπτυξης εάν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τις παρακάτω ενδείξεις σε αυτή την ηλικία:
•Δυσκολεύεται να ανασηκωθεί στηριζόμενο στα χέρια του όταν είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα
•Δεν μπορεί να παραμείνει ξαπλωμένο στο πλάι όταν παίζει με παιχνίδια
•Δεν κάθεται, ακόμη και με υποστήριξη
•Δεν «ρολάρει» ή για να κυλίσει, κάμπτει τον αυχένα και την πλάτη σε τόξο
•Δεν κάνει καμία προσπάθεια να φτάσει ή να χτυπήσει αντικείμενα
•Δεν κινεί το κεφάλι του στην κατεύθυνση ενός ήχου ή δεν αναζητά αντικείμενα με τα μάτια
•Πιάνει τα αντικείμενα αδύναμα ή τα κρατάει μόνο για μια στιγμή
•Κρατάει τα χέρια του σε γροθιές ή/και κρατάει τον αντίχειρα μέσα στη γροθιά
•Δεν είναι σε θέση να φέρει τα χέρια στο στόμα ή να τα ενώσει μεταξύ τους
•Συνεχίζει να δυσκολεύεται να πιει από μπιμπερό ή να φάει τις πρώτες στερεές τροφές
•Δεν «γουργουρίζει» ή δεν κάνει άναρθρους ήχους
Αδρή κινητική
Έρχεται μόνο του σε καθιστή θέση και μετά στα τέσσερα – μπουσουλάει στα χέρια και στα γόνατα
Λεπτή κινητική:
Δείχνει με τον δείκτη
Γνωστική λειτουργία:
Βγάζει και βάζει παιχνίδια σε κουτιά/δοχεία
Επικοινωνία:
Αρχίζει να χρησιμοποιεί απλές βρεφικές λέξεις (“μπαμπά” ή “μαμά”)
Κοινωνική:
Δείχνει ανησυχία προς τους ξένους – δείχνει έντονη προσκόλληση στους γονείς
Αδρή κινητική
Περπατάει μόνο του (μπορεί να χρειαστεί έως 15 μήνες)
Λεπτή κινητική:
Χρησιμοποιεί τον αντίχειρα και τον δείκτη για να πιάσει μικρά κομμάτια τροφών – πετάει αντικείμενα μέσα σε μικρό δοχείο
Γνωστική λειτουργία:
Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντικείμενα για συγκεκριμένες χρήσεις (βούρτσα για να χτενίσει τα μαλλιά) – αρχίζει να καταλαβαίνει ότι μια συμπεριφορά θα προκαλέσει απάντηση
Επικοινωνία:
Λέει τουλάχιστον 2 λέξεις εκτός από “μαμά” και “μπαμπά” – αναγνωρίζει το όνομά του – μιμείται οικείες λέξεις
Κοινωνική:
Είναι ντροπαλό, αλλά του αρέσει να τραβάει την προσοχή και να παίζει – εκφράζει τρυφερότητα και αγκαλιάζει
Προειδοποιητικά σημεία
Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας γιατρό, τον παιδίατρο ή τον ειδικό ανάπτυξης εάν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τις παρακάτω ενδείξεις σε αυτή την ηλικία:
•Κάθεται αλλά δεν μπορεί να μείνει καθιστό χωρίς στήριξη
•Μπουσουλάει ή περπατάει κινώντας και τα δύο πόδια προς τα μπρος ταυτόχρονα
•Δεν μπορεί εύκολα να πιάσει μικρά αντικείμενα, όπως μπουκιές φαγητού
•Δεν ψάχνει για ένα κρυμμένο αντικείμενο
•Δεν χρησιμοποιεί μαζί δύο συλλαβές όπως «μπα», «ντα»
•Δεν «ξεφυλλίζει» βιβλία για μικρά διαστήματα. (Έχετε υπόψη ότι εάν το μωρό σας είναι απασχολημένο μαθαίνοντας να μπουσουλάει και να περπατάει, μπορεί να μην ενδιαφέρεται πολύ για «καθιστικές» δραστηριότητες. Ενθαρρύνετέ το να περνάει λίγο χρόνο σε «ήσυχες» δραστηριότητες, όπως να ξεφυλλίζει βιβλία).
•Δεν ανταποκρίνεται σε απλά παιδικά τραγουδάκια-παιχνίδια όπως, «μια ωραία πεταλούδα»
•Χρησιμοποιεί τη μία πλευρά του σώματος πολύ περισσότερο από την άλλη
Αδρή κινητική
Ανεβαίνει σκαλιά κρατώντας κάποιον για στήριξη – «τρέχει»
Λεπτή κινητική:
Φτιάχνει έναν πύργο με 3-4 «τουβλάκια»
Γνωστική λειτουργία:
Αρχίζει να σκέφτεται πριν κάνει κάτι – αρχίζει να καταλαβαίνει τις διαφορές μεταξύ καλής και κακής συμπεριφοράς
Επικοινωνία:
Δείχνει τρία βασικά μέρη του σώματος – ακολουθεί απλές εντολές – γνωρίζει και λέει με το όνομά τους 2-5 οικεία αντικείμενα – χρησιμοποιεί 10-20 λέξεις, μεταξύ αυτών και ονόματα – συνδυάζει 2 λέξεις («έλα εδώ» ή «πάμε άτα»)
Κοινωνική:
Βοηθάει σε απλές εργασίες – αντιγράφει τις πράξεις των άλλων
Προειδοποιητικά σημεία
Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας γιατρό, τον παιδίατρο ή τον ειδικό ανάπτυξης εάν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τις παρακάτω ενδείξεις σε αυτή την ηλικία:
•Δεν περπατάει ή περπατάει συνεχώς στις μύτες
•Δεν αντιγράφει ήχους ή δεν κάνει ήχους που σημαίνουν μια λέξη
•Δεν μπορεί να φτιάξει έναν πύργο με τουβλάκια
•Ενδιαφέρεται περισσότερο να βάζει παιχνίδια στο στόμα όταν παίζει παρά να παίζει χρησιμοποιώντας τα χέρια του
•Καταλαβαίνει λιγότερες από οκτώ λέξεις
Αδρή κινητική
Ανεβαίνει σκάλες εναλλάσσοντας τα πόδια – κλωτσάει μπάλα
Λεπτή κινητική:
Βάζει 6 κύβους τον ένα πάνω στον άλλο – ξεφυλλίζει, γυρνώντας ένα φύλλο τη φορά
Γνωστική λειτουργία:
Αντιστοιχίζει σχήματα: τον κύκλο, το τετράγωνο, το τρίγωνο – καταλαβαίνει τη χρήση πολλών αντικειμένων
Επικοινωνία:
Χρησιμοποιεί δύο λέξεις μαζί – καταλαβαίνει απλές ερωτήσεις – ζητάει να πιεί
Κοινωνική:
Πλένει και σκουπίζει τα χέρια του – βοηθάει να ντυθεί
Προειδοποιητικά σημεία
Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας γιατρό, τον παιδίατρο ή τον ειδικό ανάπτυξης εάν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τις παρακάτω ενδείξεις σε αυτή την ηλικία:
•Δεν χρησιμοποιεί δύο λέξεις μαζί
•Δεν αναγνωρίζει βασικά αντικείμενα ή εικόνες βασικών αντικειμένων
•Παίζει κυρίως αντιγράφοντας άλλους και δεν ξεκινάει μόνο του το παιχνίδι
•Έχει κακή ισορροπία και έλεγχο (πέφτει ή σκοντάφτει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι παιδιά της ίδιας ηλικίας)
•Δεν μπορεί να ολοκληρώσει ένα απλό παζλ ή παιχνίδι με σχήματα
•Δεν ακολουθεί απλές εντολές, όπως «δώσ’ το μου»
•Δεν γνωρίζει βασικά μέρη του σώματος
